MUSEO FERRO COUSELO

XAVIER CASTRO RODRÍGUEZ. Galicia Hoxe
En Cordeiro, no concello de Valga, nacía hai agora algo máis de cen anos un dos nomes fundamentais da cultura galega que fixo da investigación e dos estudos etnográficos, históricos, arqueolóxicos… os motivos recorrentes dunha parte da súa biografía. Ademais, as colaboracións en diferentes revistas e xornais foron frecuentes e o seu labor acadou recoñecementos e enxalzamento tanto por parte dos seus contemporáneos como por aqueles discípulos que gabaron e proseguiron a esencia do seu traballo. Xesús Ferro Couselo (1906-1975), vinculado aos estudos prehistóricos por vocación e traxectoria familiar, (un seu tío, arqueólogo e historiador, foi determinante na súa vocación), desenvolveu unha intensa promoción da cultura galega e formou parte de organismos e institucións claves no discorrer daquela Galicia do primeiro terzo do século XX: Seminario de Estudos Galegos, Grupo Nós, Mocidades Galeguistas, Real Academia Galega…
Certamente, a produción como articulista de Ferro Couselo é moi importante e, dese corpus de traballos heteroxéneos, os escritos en galego son escasos (maioritariamente están en castelán e só uns poucos foron editados en portugués) e, entre eles, salientamos aqueles de orientación etnográfica, lingüística, folclórica, relixiosa… e, sen dúbida, A vida e a fala dos devanceiros (1955) sitúse nun lugar moi sobranceiro do seu labor.
No 1975, coincidindo coa data do seu pasamento, saíu do prelo este opúsculo que recolle a homilía pronunciada no mes de abril polo padre Xosé Isorna na igrexa de Santa Comba de Cordeiro. Unha memoria fúnebre onde se enxalza a condición humana e o labor cultural dun home humilde alonxado da fachenda. En palabras do oficiante, Ferro Couselo fora un traballador a prol da ciencia e alguén que “coñecía a Historia do noso pobo cunha riqueza de datas de feitos, de tradicións, de falas e ditos dos devanceiros, que poidera, moi ben, ser chamado un arquivo vivente, unha biblioteca en movimento, que andaba a cotío chea de sabencia e de abondosa información”..